H πλατεία που δεν κοιμάται ποτέ... - Του Ανδρέα Κωνσταντινίδη

Όλοι Αθηναίοι και μη νοσταλγούν την Αθήνα του τότε.. «την παλιά Αθήνα».

Άραγε η Αθήνα του Σόλωνα, αργότερα του Περικλή, του Σωκράτη του Αλκιβιάδη είχε πάντα την ίδια νοσταλγία των παλιών κατοίκων; Μετά την Ελληνική επανάσταση η Αθήνα ήταν δεν ήταν καμιά δεκαριά χιλιάδες κατοίκους. Με την αλματώδη ανάπτυξη της σαν πρωτεύουσα άρχισαν να δημιουργούνται οι πρώτες γειτονιές γύρω από την Ακρόπολη, του Φιλοπάππου του Στρέφη και του Λυκαβητού.

Μεταξύ του Στρέφη και του Λυκαβητού υπήρχαν τα Πυθαράδικα περιοχή που έφτιαχναν πιθάρια. Στην περιοχή των Πιθαράδων κάπου στα 1920 δραστηριοποιήθηκε ο μεγαλέμπορος Έξαρχος. 

Έτσι τα Πιθαράδικα έγινα Εξάρχεια. Τα Εξάρχεια ήταν η περιοχή των διανοούμενων, και των αντιφάσεων, των φτωχών και των πλουσίων, των συντηρητικών και των αριστερών. Η πλατεία των Εξαρχείων ασκούσε πάντα μια γοητεία στους αντιεξουσιαστές και μια απέχθεια στην συντηρητική μπουρζουαζία.

Το 1933 ανεγείρεται στην γωνία Αράχοβας και Θεμιστοκλέους η πρώτη 6ώροφη πολυκατοικία στην Αθήνα που έδωσε πλέον και το γεωγραφικό στίγμα της πλατείας Εξαρχείων. Μια πολυκατοικία που ο αρχιτέκτονας Κυριάκος Παναγιωτάκος θέλησε να δώσει στους ένοικους την αίσθηση της γειτονιάς σε κάθε όροφο. Η εξαώροφη πολυκατοικία ιδιοκτησίας Αντωνόπουλου επιμελήθηκε ο ζωγράφος Σπύρος Παπαλουκάς (τερακότα στη βάση και τα εσωτερικά των στηθαίων, μπλε στους κύριους όγκους, λευκό στα κουφώματα). Από τότε έγινε γνωστή με τον χαρακτηρισμό «Η μπλε πολυκατοικία». Ένοικοι της πολλοί και διάσημοι. Σοφία Βέμπο, Δημήτρης Χορν, Αλέξης Μινωτής, Κατίνα Παξινού, Λιλή Ζωγράφου, η θυγατέρα του Ι. Μεταξά, Λ. Κύρκος, Φρέντη Γερμανός, και πολλοί άλλοι .

Η πλατεία Εξαρχείων φαίνεται ότι έχει τα δικά της απωθημένα που ξεκινούν από την εποχή που άρχισε να δημιουργείται. Μέσα από τις εσωτερικές εμφύλιες τριβές η περιοχή μεταξύ των δύο αντιμαχομένων παρατάξεων στα Δεκεμβριανά του 1944 έμελλε να δημιουργήσει την αντιεξουσιαστική παράδοση. Η Μπλε πολυκατοικία ήταν το σύνορο μεταξύ χωροφυλακής που βρισκόταν στο Χημείο και του ΕΛΑΣ που οχυρώθηκαν στην πλευρά του λόφου του Στρέφη. Μεταξύ των δύο πυρών η Μπλε πολυκατοικία είχε νιώσει τον όλεθρο της καταστροφής. Τρεις φορές οι άνδρες του ΕΛΑΣ εκδίωξαν τους ένοικους για να την ανατινάξουν, στο τέλος προτίμησαν να εγκαταστήσουν ένα πολυβόλο στην ταράτσα και να αμύνονται έναντι της χωροφυλακής και των εγγλέζικων τανκ. Αργότερα το 1973 τα Εξάρχεια συνέδεσαν την αναρχική τους πορεία με την Εξέγερση του Πολυτεχνείου, αφού μια ανάσα από την πίσω πλευρά του Πολυτεχνείου βρίσκεται η Πλατεία που δεν κοιμάται ποτέ, η πλατεία Εξαρχείων. Στο ισόγειο της Μπλε Πολυκατοικίας το ιστορικό καφεζαχαροπλαστείο FLORAL φιλοξενεί μέχρι σήμερα τους διανοούμενους και τους πνευματικούς ανθρώπους της γύρω περιοχής.

Στην γωνία Θεμιστοκλέους και Σολομού βρίσκεται το μοναδικό ξενοδοχείο της πλατείας Εξαρχείων. Το «EXARCHION” ξενοδοχείο που βρίσκεται υπό την διεύθυνση 2 Κύπριων επιχειρηματιών του Ευτύχιου Νεοφύτου και του Γιώργου Ηλιάδη. 

Οι δύο επιχειρηματίες επέβαλαν δυναμικά την παρουσία τους στην περιοχή με την σοβαρότητα τους και την προοδευτική προσέγγιση της ιδιαιτερότητας των θαμώνων της πλατείας. Ο Ευτύχιος είναι ο άνθρωπος που επέβαλε την παρουσία του με την καπατσοσύνη του και την αρχοντιά του στην πλατεία Εξαρχείων, χωρίς να ταυτιστεί με την αναρχία διατηρώντας τις αρχές των εξ Τσάδας οικογενειακών του καταβολών.

Την Πλατεία και μάλλον το πάρκο των Εξαρχείων πρέπει να το σεβαστείς με όλες τις ιδιαιτερότητες, την οχληρία και την αντιεξουσιαστική ιδεολογία των θαμώνων. Αν δεν δείξεις ανοχή και σεβασμό στα κυριαρχικά τους δικαιώματα την έχεις βαμμένη. 

Ένα πανό αναρτημένο εδώ και πολύ καιρό γράφει «Έξω η Αστυνομική κατοχή από την γειτονιά». Το πάρκο των Εξαρχείων ξυπνά την νύκτα μα δεν κοιμάται ποτέ!